So với các loại cà phê khác, cà phê Excelsa ít được biết đến và gần như không có mặt trên thị trường tiêu thụ ở một số khu vực. Nếu được trồng và chế biến một cách cẩn thận, Excelsa có khả năng mang lại những hạt cà phê chất lượng cao với hương vị trái cây hấp dẫn. Bài viết dưới đây của Nhân Vip Coffee sẽ cung cấp thông tin liên quan cũng như dự đoán tiềm năng phát triển của giống cà phê đặc biệt này trong tương lai.
Cà phê Excelsa là gì?
Cà phê Excelsa là một giống thuộc Liberica hay là một loại cà phê độc lập vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Hành trình phát triển của Excelsa chưa để lại nhiều dấu ấn, sản lượng cà phê thấp do thiếu hụt lao động và không có thị trường tiêu thụ ổn định.
Việc được tiêu thụ chủ yếu dưới nhãn hiệu cà phê Liberia đã dẫn đến sự thiếu chính xác trong các dữ liệu liên quan đến Excelsa. Các chuyên gia cho rằng điều này đã làm giảm động lực của nông dân trong việc kiểm soát chất lượng canh tác và thu hoạch.
Thực tế cho thấy, nếu được chăm sóc đúng cách và chế biến theo quy trình chuẩn, Excelsa hoàn toàn có khả năng mang lại những hạt cà phê chất lượng với hương vị phong phú không kém gì so với các giống cà phê khác.
Nguồn gốc của cây Excelsa
Cà phê Excelsa lần đầu tiên được phát hiện tại Trung Phi vào năm 1903. Hiện nay, loại cây này chủ yếu được trồng ở khu vực Đông Nam Á, với Việt Nam, Philippines, Malaysia và Indonesia là những quốc gia có sản lượng cà phê hạt Excelsa lớn nhất.
Theo tài liệu ghi chép, các thực dân châu Âu từ Pháp, Tây Ban Nha và Hà Lan đã mang theo giống cà phê Excelsa khi họ thiết lập quyền kiểm soát tại các nước Đông Nam Á. Họ đã thành lập các đồn điền và phổ biến văn hóa uống cà phê trong đời sống của người dân địa phương.
Đặc điểm sinh học của loại cà phê Excelsa
Cây Excelsa phát triển tối ưu ở độ cao từ 1000m đến 1300m. Thân cây có chiều cao lớn và tán lá dày, cần không gian để phát triển theo chiều thẳng đứng, khác với một số giống cà phê khác thường phát triển gần mặt đất. Cây Excelsa có khả năng kháng bệnh tốt và chống chịu sâu bệnh hiệu quả, cho năng suất cao nhưng cần được cắt tỉa thường xuyên và chăm sóc chu đáo. Với chiều cao lý tưởng, cây Excelsa thường được trồng xen kẽ với giống Robusta để tạo thành hàng rào chắn gió.
Lá của cây Excelsa có kích thước lớn, trung bình khoảng 26cm x 13cm. Hoa của cây nở nhiều lần trong suốt mùa vụ, có kích thước lớn hơn so với hoa của cây Arabica và cây Robusta. Hạt cà phê Excelsa thường có hình dạng không đối xứng, kích thước khoảng 9mm chiều dài và 6mm chiều rộng.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, hàm lượng caffeine trong hạt cà phê Excelsa thấp hơn so với hạt cà phê Arabica hoặc cà phê Robusta, dao động từ 0,86 đến 1,13g/100g, trong khi hàm lượng caffeine ở Arabica là từ 1,2 đến 1,5g và ở Robusta là từ 2,2 đến 2,7g.
Hương vị của cà phê Excelsa
Excelsa sở hữu hương vị trái cây và quả mọng khi được rang ở mức độ vừa. Khi rang ở mức độ đậm hơn, hạt cà phê có thể phát triển hương vị socola. Với sự đa dạng trong cấu trúc hương vị, Excelsa trở thành một lựa chọn hấp dẫn, thường được các nhà sản xuất kết hợp với các loại cà phê khác nhằm tăng cường độ đậm đà và mang đến những trải nghiệm bất ngờ cho người thưởng thức.
Tiềm năng của loại cafe Excelsa trong tương lai
Trước đây, cà phê Excelsa không phổ biến trên thị trường toàn cầu. Do thiếu người tiêu thụ, phần lớn sản phẩm cà phê Excelsa được trộn với các loại cà phê khác để cải thiện hương vị.
Hiện nay, việc mở rộng diện tích trồng cây Excelsa có thể là một giải pháp khả thi để đối phó với vấn đề biến đổi khí hậu, khi mà diện tích trồng Arabica đang bị thu hẹp. Cà phê Arabica yêu cầu nhiều bóng râm và có những điều kiện khắt khe về nhiệt độ cũng như độ cao để phát triển. Tuy nhiên, giữa lý thuyết và thực tiễn vẫn còn khoảng cách lớn. Với nhu cầu hiện tại còn thấp, việc tăng cường diện tích trồng cà phê Excelsa chưa mang lại lợi ích kinh tế rõ ràng.
Mặc dù vậy, với cấu trúc di truyền có khả năng kháng bệnh tốt và khả năng phục hồi mạnh mẽ, cây Excelsa có thể được sử dụng làm gốc ghép cho các giống cà phê Arabica và Robusta.
Cần thêm thời gian cùng với nhiều nghiên cứu và hoạt động quảng bá để nâng cao nhận thức về Excelsa trong bản đồ cà phê thế giới. Trong tương lai, chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng rằng Excelsa sẽ trở thành một thương hiệu cà phê nổi bật, có thị trường tiêu thụ riêng, ngang tầm với các giống cà phê khác.
FAQs
Vì sao cây Excelsa lại khó chăm sóc?
Cây cà phê Excelsa có thể đạt chiều cao trên 15m và đường kính ngọn từ 6m đến 7m. Việc quản lý chất lượng trái ở độ cao này không phải là điều dễ dàng. Hơn nữa, việc tỉa cây thường xuyên cũng yêu cầu nhiều nhân lực hơn. Thời gian chín kéo dài của giống Excelsa cũng làm gia tăng chi phí sản xuất. Đây là hai trong số nhiều nguyên nhân khiến việc trồng giống cà phê này trở nên khó khăn, mặc dù chúng có khả năng kháng bệnh rất tốt.
Liberica và Excelsa là hai loại cà phê khác nhau?
Kể từ năm 2006, Excelsa đã được phân loại là một giống cà phê thuộc họ Liberica. Nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt di truyền giữa Excelsa và Liberica. Các nghiên cứu về cấu trúc nhiễm sắc thể cũng chỉ ra những khác biệt bên cạnh những điểm tương đồng giữa hai giống này. Hạt Liberica có kích thước lớn hơn và chứa nhiều caffein hơn so với hạt Excelsa. Do đó, vấn đề này vẫn chưa có sự đồng thuận rõ ràng.
Vì sao Excelsa lại được gọi là cà phê Mít?
Lý do Excelsa được gọi là cà phê Mít là do lá của nó có tán rộng gấp đôi so với lá Arabica và Robusta, và có hình dạng khá giống với lá mít. Một số giống cà phê Excelsa mang hương vị đặc trưng của mít, nổi bật hơn các hương vị trái cây khác như cam hay quýt. Điều này giải thích tại sao nó được gọi là cà phê mít.
Tổng kết
Tóm lại, với hương vị quả mọng phong phú và khả năng phục hồi vượt trội, cà phê Excelsa được coi là một lựa chọn tiềm năng cho các nhà sản xuất cà phê đặc sản. Theo Nhân Vip Coffee, mặc dù việc phát triển diện tích canh tác vẫn còn là một vấn đề chưa được giải quyết, nhưng cấu trúc di truyền của Excelsa có vai trò quan trọng trong việc khắc phục một số nhược điểm của các giống cà phê khác.
Xem thêm các loại cà phê khác:
- Cà phê catimor là gì? Đặc điểm, ưu điểm của loại cà phê này?
- Tìm hiểu chi tiết về cà phê cherry hiện nay
- Cà phê culi thường có những đặc điểm gì?
- Cà phê moka là loại cà phê gì?
- Cà phê nhân xô được chế biến như thế nào?
